علم کشاورزی

معرفی گیاه دارویی گل گاو زبان

گاو زبان گیاهی است علفی و یکساله که ارتفاع ساقه آن تا ۶۰ سانتیمتر می رسد ساقه آن شیار دار و خاردار می باشد . برگهای این گیاه ساده و پوشیده از تارهای خشن است . گلهای آن برنگ آبی ، سفید ، بنفش و آبی می باشد .

گاو زبان احتمالا از شمال آفریقا بنواحی دیگر راه یافته  و امروزه در منطقه مدیترانه ، نواحی شمال آفریقا و قسمت هایی از خاورمیانه می روید . گل ، برگ و سرشاخه های گلدار آن بمصرف دارویی می رسد .
ترکیبات شیمیایی:

گل گاو زبان و برگ های آن دارای لعاب فراوان است . این گیاه دارای نیترات پتاسیم ، رزین ها ف مالات کلسیم ، منگنز ، منیزیوم ، اسید فسفریک و آلانتوئین می باشد .

گل گاوزبان از جمله گیاهان دارویی است که به دلیل خواص درمانی و طعم مطلوبی که دارد به میزان چشمگیر در میان مردم بسیاری از کشورهای مختلف جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص درمانی گل گاو زبان

روغن گل گاو زبان، برای درمان  اختلالات پوستی از جمله اگزما، درماتیت سبورئیک که اغلب باعث خارش، قرمزی و پوسته ریزی مخصوصاً در ناحیه سر می شود و  درماتیت عصبی که واکنش پوست نسبت به فشار های عصبی است که منجر به پوسته ریزی و خارش پوست می شود، مورد مصرف قرار می گیرد.

جوشانده گل گاو زبان دارای اسید های چرب ضروری مورد نیاز بدن است که می توانند بر روی وضعیت روحی، روانی یا التهاب داخلی اثر مستقیم داشته باشند. در صورتی که فرآیند متابولیک بدن مانند موارد وابسته به قلب و عروق به درستی کار نکند، مصرف این داروی گیاهی می تواند مفید واقع شود.
این گیاه حاوی مواد مغذی متنوعی همچون اسیدهای چرب مفیدی است که کمبود آنها در بدن می‌تواند مستقیما بر رفتار، التهاب‌های داخلی و عملکردهای مختلف سلولی تاثیر بگذارد. همچین در فرآیندهای متابولیک از قبیل عملکرد مطلوب قلب و عروق وجود سطح مناسبی اسیدهای چرب تعیین‌کننده است.

علاوه بر این، مصرف اسیدهای چرب رشد و ظاهر موها و ناخن‌ها را بهبود می‌بخشد. گل گاوزبان حاوی مواد دیگری از مواد مغذی و مفید برای بدن است. این گیاه مکمل خوبی برای زنان به حساب می‌آید زیرا حاوی مقادیر قابل توجهی کلسیم، آهن، پتاسیم، روی و ویتامین C و B است.

همچنین این گیاه به دلیل دارا بودن خواص تسکین‌دهنده برای درمان بیماری‌های عصبی نیز توصیه می‌شود. گل گاوزبان در عین حال برای درمان افسردگی و بی‌تعادل روانی ناشی از دوره‌های قاعدگی و یائسگی مصرف می‌شود.

–گیاه گل گاوزبان ،اگر با دو گیاه دیگر مثل سنبله تیو و لیمو امانی دم کرده و خورده شود، برای خانمهای حامله بسیار مفید و تقویت کننده است.

–این گیاه در مورد بیماریهای دستگاه تنفسی و حتی در رابطه با برونشیت، سرفه، زکام و آبریزش بینی می تواند داروی مؤثری باشد.

–این گیاه دارویی (گل گاو زبان)همچنین ادرارآور و معرق است لذا برای کلیه، مثانه و بطور کلی برای مجاری ادراری داروی مفیدی است.

–این گیاه دارویی باعث کاهش تب می شود و در تمام موارد تب مثل سرخک، مخملک، آبله، کهیر و تبهای دیگر می تواند مفید باشد.

این گیاه در معالجه تب‌های دانه‌ای مانند سرخک، آبله مرغان تاثیر چشمگیری دارد و در درمان دردهای دهان ناشی از سنگ کلیه و دفع سنگ مثانه و کلیه تاثیر فراوان دارد.

این گیاه آرام بخش، در درمان جوش‌های دهانی و آفت دهانی تاثیر شگرف می‌گذارد و معمولا دمنوش‌های این گیاه برای سرماخوردگی و در بعضی مواقع سرفه‌های خشک در فصل سرما جوشانده‌ای قدرتمند و مرهمی قوی است.

مضرات مصرف گل گاو زبان

هر خوراکی و یا گیاه دارای برخی محاسن و مضرات هستند، افرادی که از این گیاه استفاده میکنند سعی کنند به حد اندازه از این دمنوش استفاده کنند و مصرف بیش از حد آن برای هیچ گروه سنی و جنسیت توصیه نمی‌شود.

گاوزبان بعلت داشتن آلکالوئید برای زنان حامله و کودکان مضر است
مصرف این گیاه در دوز زیاد یا دراز مدت، به دلیل داشتن موادشیمیایی خطرناکی به نام آلکالوئید های پیرولیزیدینی (PAS)  می تواند باعث بروز سرطان کبد و یا آسیب به این عضو حیاتی شود.
به دلیل داشتن آلکالوئید های پیرولیزیدینی (PAS) زنان باردار باید حد الامکان از مصرف این گیاه خودداری کنند زیرا این ماده شمیایی ممکن است باعث شود که نوزاد در زمان تولد ناقص به دنیا بیاید. همچنین مادرانی که در حال شیردهی به نوزاد خود هستند، حدالامکان از مصرف گل گاو زبان خودداری کنند زیرا احتمال انتقال این ماده شیمیائی خطرناک از طریق شیر مادر به نوزاد وجود دارد.

مصرف روغن گل گاو زبان ممکن است باعث افزایش و طولانی شدن مدت زمان خونریزی شود به همین دلیل استفاده از آن بر روی زخم ها باید بسیار با احتیاط انجام شود.

مصرف گل گاو زبان ممکن است در بعضی از افراد باعث بروز بیماری های کبدی شود.
افرادی که بر روی آنها عمل جراحی انجام شده است در صورت مصرف گل گاو زبان، احتمال خونریزی در آنها افزایش می یابد به همین جهت حداقل تا ۲ هفته پس از جراحی باید از مصرف این گیاه خودداری کنند زیرا این گیاه تا حدی خون را رقیق می کند.

طرز مصرف گل گاو زبان

آبجوش رو جوش بیارین . روی گل های گاو زبان کمی آب سرد باز کنین و خالی کنین تا گرد و خاکش شسته بشه . بعد دو ق س از گل گاوزبان در قوری ریخته تقریبا یک پیمانه آب جوش بریزین . لیموعمانی رو سوراخ کنین وهمراه با عسل داخل قوری بریزین و بذارین مدت ۳۰ الی ۳۵ دقیقه روی حرارت خیلی ملایم دم بکشه . سپس از صافی عبور بدین و داخل فنجان مناسب ریخته و داغ میل کنین .این دمنوش رو میتونین با چند تکه نبات هم تهیه کنین . پس از صاف کردن داخل یخچال نگهداری کنین و درروزهای گرم سال در صورت لزوم با یخ هم میل کنین .